Veel organisaties zijn bang om tegen schenen te trappen. Maar juist door scherp te formuleren wat de feiten zijn en wat er moet gebeuren, kunnen zij laten zien dat zij ertoe doen in de samenleving. Het inzetten van experts kan hierbij helpen.
We leven in een tijd waarin fake news een groot probleem is. Iedereen kan van alles op social media posten of websites maken die onjuiste informatie verstrekken. Dat zorgt voor enorme polarisatie. Organisaties moeten daar niet bij wegblijven, maar zich juist uitspreken en verantwoordelijkheid nemen. Ook als het gaat over onderwerpen die politiek gevoelig zijn.
Dit besprak Luna van der Waarde van ANP Business tijdens een verdiepingssessie op het communicatiecongres C-Day op donderdag 23 juni in Spant! in Bussum.
Institutioneel racisme
Een voorbeeld van zo’n onderwerp is discriminatie. “Veel mensen zullen het erover eens zijn dat dit niet getolereerd mag worden”, zegt Luna van der Waarde. “Dus het thema an sich zorgt niet voor polarisatie. Maar als je kijkt naar een specifiek onderwerp binnen dit thema, dan is het anders. Er zijn bijvoorbeeld mensen die het onzin vinden dat de lhbti+-beweging aandacht krijgt in de media. En er zijn mensen die ervan overtuigd zijn dat institutioneel racisme in Nederland niet bestaat.”
“Dan kun je twee dingen doen”, zegt de mediaspecialist. “Er niets over zeggen. Of je uitspreken, en dat is in dit voorbeeld meer dan een regenboogvlaggetje op je website zetten. Zo toon je aan de media én je doelgroep dat je een serieuze gesprekspartner en informatiebron bent. En dat levert vertrouwen op.”
Zo toon je aan de media én je doelgroep dat je een serieuze gesprekspartner en informatiebron bent. Dat levert vertrouwen op.
Zo toon je aan de media én je doelgroep dat je een serieuze gesprekspartner en informatiebron bent. Dat levert vertrouwen op.
— Luna van der Waarde
Stakeholders
Veel organisaties willen politiek correct zijn en communicatieprofessionals vinden het daarom moeilijk om een scherp standpunt te formuleren. “We hebben een bepaalde verantwoordelijkheid en dan moet je luisteren naar je stakeholders”, merkt een van de aanwezigen bij de sessie op. “Daardoor schaaf je de boodschap die je als bedrijf wilt vertellen steeds bij en hierdoor wordt je standpunt uiteindelijk erg oppervlakkig.”
Hoe ga je daar als organisatie mee om? Een voorbeeld is Movisie; deze organisatie doet onderzoek naar verschillende sociale vraagstukken, waaronder discriminatie. Aan de ene kant kan haar visie hierop zorgen voor weerstand in het debat. Aan de andere kant kunnen de onderzoekers die de organisatie in huis heeft ook zorgen voor meer nuance. Omdat zij cijfers hebben over bijvoorbeeld institutioneel racisme in Nederland. En daarmee kunnen ze ook goed uitleggen wat er aan de hand is en hoe het opgelost kan worden.
Stikstofdebat
Organisaties kunnen ook bijdragen aan polarisatie, merkt een van de aanwezigen op. Hij doelt op het CBS in het stikstofdebat. Door de plannen van minister Van der Wal staan boeren lijnrecht tegenover de regering. In deze discussie lijkt er geen ruimte voor een middenweg. Boeren trekken er regelmatig op uit om te protesteren en politici van verschillende partijen gooien extra olie op het vuur. Volgens Gert-Jan Segers van de ChristenUnie ‘heeft deze stikstofcrisis alles in zich om totaal te ontsporen in een enorme polarisatie’.
En juist dan deelt de hoofdeconoom van het CBS Peter Hein van Mulligen oude cijfers over miljonairs naar vermogenspositie en leefstijl op Twitter , waaruit blijkt dat 18,2 procent van de werkenden in de landbouwsector miljonair is. “De cijfers gaan over 2017, maar de verschillen tussen bedrijfstakken zullen weinig veranderd zijn”, schrijft Van Mulligen op het sociale medium.
“Waarom wordt dat uitgerekend nu naar buiten gebracht?”, vraagt de communicatiemedewerker zich af. “De timing is opmerkelijk te noemen. Door het juist nu te delen draagt het CBS bij aan polarisatie. Hiermee schiet het zijn doel voorbij als neutraal onderzoeksinstituut.” Het is volgens Luna van der Waarde duidelijk dat de hoofdeconoom van het CBS hier stelling neemt, maar doordat hij met cijfers komt en niet met een mening (hij schrijft immers niet: boeren moeten opdraaien voor de stikstofcrisis), hoeft zijn reactie niet direct tot polarisatie te leiden. “Maar of het slim is om deze reactie te plaatsen, is de vraag.”
“Meedoen in het debat kan door experts in te zetten, zowel intern als extern”, geeft Van der Waarde als een oplossing. “Dat kan op de eigen website, maar ook door actief journalisten te benaderen. Dat doen experts met een onderbouwde reactie op het nieuws die meer is dan alleen maar een mening.” Om betrouwbaar over te komen adviseert de specialist om altijd meerdere bronnen te gebruiken. “Daarnaast is het goed om cijfers en onderzoeksresultaten te laten zien. En durf ook kritisch te zijn op eigen onderzoek.”
